Mały ruch graniczny

Mały ruch graniczny jest formą ułatwienia przekraczania granicy dla obywateli dwóch państw zamieszkałych w strefie przygranicznej. W ramach małego ruchu granicznego mieszkańcy strefy przygranicznej mogą regularnie przekraczać wspólną granicę w celu przebywania w strefie przygranicznej drugiego państwa bez konieczności posiadania wizy. Wyjazdy takie mogą odbywać się ze względów społecznych, kulturalnych lub rodzinnych oraz uzasadnionych powodów ekonomicznych (ale nie będących działalnością zarobkową). 

Mieszkańcami strefy przygranicznej są osoby posiadające udokumentowane miejsce stałego zamieszkania w strefie przygranicznej przez okres nie krótszy niż 3 lata oraz ich współmałżonkowie i dzieci (pełnoletnie i niepełnoletnie) pozostające na ich utrzymaniu. 

W chwili obecnej umowy o małym ruchu granicznym obowiązują pomiędzy Polską a: 

- Ukrainą – strefa przygraniczna obejmuje 30 km od wspólnej granicy;

- obwodem kaliningradzkim – z małego ruchu granicznego mogą korzystać po stronie rosyjskiej wszyscy mieszkańcy obwodu kaliningradzkiego, a po stronie polskiej mieszkańcy znacznej części województw pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego. 

Trwają również rozmowy na temat ustanowienia małego ruchu granicznego z Białorusią. 

Podstawą przekraczania granicy w ramach małego ruchu granicznego jest posiadanie dokumentu zwanego zezwoleniem. 

Zezwolenie wydaje: 

- Ukraińcom – konsul RP we Lwowie i Łucku;

- Rosjanom – konsul RP w Kaliningradzie; 

Osoba, która przekroczy granicę na podstawie zezwolenia uprawniającego do małego ruchu granicznego, może przebywać w wyznaczonych strefach przygranicznych jednorazowo do 60 dni w wypadku Ukraińców oraz 30 dni w wypadku Rosjan, licząc od dnia wjazdu, jednakże łączny czas pobytu nie może przekraczać 90 dni w okresie każdych sześciu miesięcy liczonych od dnia pierwszego wjazdu. Z zezwoleniem można przekraczać granicę dowolną ilość razy.  

W celu otrzymania takiego zezwolenia należy złożyć w konsulacie wniosek i przedstawić w nim powody częstego przekraczania granicy w ramach małego ruchu granicznego. Do wniosku należy dołączyć: 

- 2 fotografie zgodne z wymogami;

- ważny dokument podróży;

- dokument potwierdzający posiadanie miejsca stałego zamieszkania w strefie przygranicznej (np. paszport wewnętrzny lub zaświadczenie o miejscu stałego zamieszkania wystawione przez właściwe organy państwowe);

- dokument potwierdzające powody częstego przekraczania granicy. 

Opłata za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie zezwolenia wynosi 20 euro. Zwolnione z opłaty są osoby niepełnosprawne, emeryci i renciści oraz dzieci w wieku do lat 18 w wypadku Ukrainy i w wieku do lat 16 w wypadku Rosji. 

Pierwsze zezwolenie jest wydawane na okres do 2 lat, lecz nie dłuższy niż okres ważności dokumentu podróży.