Polskie pochodzenie – podstawowe informacje

KOGO UZNAJE SIĘ ZA OSOBĘ POLSKIEGO POCHODZENIA?

Za osobę polskiego pochodzenia uznaje się osobę deklarującą narodowość polską i spełniającą łącznie następujące warunki:

1. Co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej;

2. Wykazuje ona swój związek z polskością, w szczególności poprzez pielęgnowanie polskiej mowy, polskiej tradycji i zwyczajów.

 

JAK MOŻNA ZALEGALIZOWAĆ POBYT CUDZOZIEMCA O POLSKIM POCHODZENIU?

Cudzoziemcy o polskim pochodzeniu mają możliwość zalegalizowania swojego pobyt w Polsce poprzez:

1. Ubieganie się o Kartę Polaka na podstawie polskiego pochodzenia;
2. Ubieganie się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie polskiego pochodzenia;
3. Ubieganie się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie ważnej Karty Polaka.

Karta Polaka nie oznacza nadania cudzoziemcowi obywatelstwa polskiego, przyznania prawa do osiedlenia się w Polsce, ani prawa przekraczania granic Polski bez wizy. Na podstawie Karty Polaka cudzoziemiec może otrzymać bez opłat wizę pobytową długoterminową, uprawniającą do wielokrotnego przekraczania polskiej granicy.

O procedurze ubiegania się o Kartę Polaka na podstawie polskiego pochodzenia można przeczytać tutaj.

Osoba, której polskie pochodzenie zostało potwierdzone, może osiedlić się w Polsce na stałe – oznacza to, że taka osoba może ubiegać się o zezwolenie na pobyt stały. W przypadku ubiegania się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie polskiego pochodzenia osoba dodatkowo powinna przedstawić dokumenty, potwierdzające polskie pochodzenie. O takich dokumentach można przeczytać poniżej. W celu weryfikacji polskiego pochodzenia, cudzoziemiec może zostać wezwany na rozmowę do Urzędu Wojewódzkiego, gdzie w trakcie wywiadu przedstawiciel Urzędu może zadać mu różne pytania w celu potwierdzenia związku cudzoziemca z polskością. Więcej informacji o przeprowadzeniu takiej rozmowy jest dostępnych poniżej.

JAKIE DOKUMENTY POTWIERDZAJĄ POLSKIE POCHODZENIE?

Dokumentami i dowodami potwierdzającymi polskie pochodzenie mogą być:

- polskie dokumenty tożsamości;

- akty stanu cywilnego lub ich odpisy;

- metryki chrztu;

- świadectwa szkolne;

- dokumenty potwierdzające związek z polskością;

- dokumenty potwierdzające odbycie służby wojskowej w polskich formacjach wojskowych;

- dokumenty potwierdzające fakt deportacji lub uwięzienia zawierające wpis informujący o polskim pochodzeniu;

- dokumenty o rehabilitacji osoby deportowanej zawierające wpis o polskim pochodzeniu tej osoby;

- zagraniczne dowody tożsamości zawierające informacje na temat polskiej narodowości ich posiadacza;

- zaświadczenie organizacji polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej;

- prawomocna decyzja o polskim pochodzeniu wydana zgodnie z przepisami ustawy o repatriacji itp.

UBIEGANIE SIĘ O ZEZWOLENIE NA POBYT STAŁY - JAK ODBYWA SIĘ ROZMOWA CUDZOZIEMCA W URZĘDZIE W CELU POTWIERDZENIA ZWIĄZKU CUDZOZIEMCA Z POLSKOŚCIĄ?

W toku postępowania o udzielenie zezwolenie na pobyt stały na podstawie polskiego pochodzenia cudzoziemiec może zostać wezwany do Urzędu Wojewódzkiego do osobistego stawiennictwa w celu wyjaśnienia istotnych okoliczności niezbędnych do podjęcia decyzji w sprawie udzielenie zezwolenie na pobyt stały. Rozmowa w Urzędzie Wojewódzkim odbywa się w języku polskim i może trwać około 60 minut.

Przykładowe pytania, które mogą zostać zadane cudzoziemcowi w trakcie takiej rozmowy:

1. Kto w Pana/ Pani rodzinie był Polakiem/ Polką?
2. Jakie tradycje/ zwyczaje się z tym wiążą?
3. Kiedy w Polsce świętuje się Boże Narodzenie? Jakie są tradycyjne dania tego święta?
4. Kiedy odbyła się bitwa pod Grunwaldem? Kto w tej bitwie uczestniczył?
5. Z jakiego ciasta piecze się baranka na Wielkanoc?
6. Kto jest założycielem miasta Kraków?
7. Co to jest tłusty czwartek?
8. Kiedy obchodzony jest Dzień Niepodległości w Polsce?
9. Co to jest śmingus dyngus?
10. Jakie miasta były stolicami Polski?
11. Co widnieje na polskim herbie?
12. Jak wygląda polska flaga?
13. Kim był Jan Paweł II?
14. Kim był Adam Mickiewicz?
15. Kim jest Lech Wałęsa?
16. Jakie są słowa polskiego hymnu?
17. Kim jest gen Dąbrowski, o którym mowa w hymnie?
18. W którym roku  przyjęto w Polsce Konstytucję?
19. Jakie święta w Polsce są dniami wolnymi od pracy?
20. Kto z Polaków otrzymał nagrodę Nobla?
21. Dlaczego Pan/Pani ubiega się o zezwolenie na pobyt stały?

Podczas rozmowy urzędnik zapisuje odpowiedzi cudzoziemca, a po rozmowie przedstawia cudzoziemcowi ich zapis. Cudzoziemiec powinien uważnie przeczytać tekst i jeżeli zgadza się z jego treścią, powinien podpisać się pod dokumentem.

 

GDZIE MOŻNA UZYSKAĆ DOKUMENTY POTWIERDZAJĄCE POLSKIE POCHODZENIE OSOBY?

Dokumenty, potwierdzające polskie pochodzenie można uzyskać, między innymi, w następujących archiwach:

1) Archiwum Główne Aktów Dawnych w Warszawie

Warszawa, ulica Długa 7

Centrala: 22 831 54 91 lub 22 635 45 32 (33)

e-mail:sekretariat@agad.gov.pl

 

 2) Archiwum Państwowe w Białymstoku

Białystok, ul. Rynek Kościuszki 4,

tel. +48 85 743 56 03

sekretariat_ap@bialystok.ap.gov.pl 

 

3)  Archiwum Urzędu Stanu Cywilnego w Łodzi

(przechowuje akty stanu cywilnego odtworzone w postępowaniu sądowym w latach 1947-1952)

Aleja Marszałka Józefa Piłsudskiego 100, Łódź,

tel. +42 638 53 03

 

4) Archiwa Kościelne.

Lista Archiwów Kościelnych jest dostępna tutaj.

Dokumenty potwierdzające pochodzenie polskie można również uzyskać w odpowiednich archiwach lub instytucjach państwowych w kraju pochodzenia cudzoziemca.

Przygotowanie do wizyty, czy to w archiwum państwowym, czy kościelnym, należy rozpocząć od zgromadzenia wszelkich dostępnych informacji i dokumentów. Ważne są wszystkie posiadane odpisy, wypisy i fotokopie – nawet uszkodzone, mało czytelne lub wręcz niezrozumiałe. Z pomocą archiwisty można podjąć próbę ich odzyskania i uzyskania z nich informacji, które pomogą rozpocząć poszukiwania. Wykaz różnych źródeł umożliwiających poszukiwania genealogiczne znajduje się tutaj w rozdziale „Genealogia” (strona internetowa jest dostępna w języku polskim i angielskim).