Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE jest zezwoleniem, które uprawnia do stałego pobytu w Polsce. Decyzja w sprawie wydania zezwolenia na pobyt jest wydawana na czas nieoznaczony. Sama karta pobytu jest ważna przez 5 lat, co oznacza, że co 5 lat należy kartę wymienić w ramach procedury wymiany karty. Nie ma natomiast potrzeby ponownego składania wniosku o wydanie zezwolenia i przechodzenia przez proces jego uzyskania.

Zezwolenie to uprawnia do wykonywania pracy w Polsce bez konieczności uzyskania dodatkowych dokumentów. By sprawdzić na jakiej zasadzie podjęcie pracy w innym państwie UE jest możliwe przez cudzoziemca, który posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego wydane przez polskie władze, należy sprawdzić jak kwestia ta jest uregulowana przez przepisy krajowe państwa, w którym cudzoziemiec zamierza podjąć pracę.

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE (karta pobytu rezydenta długoterminowego UE) wydane przez Polskę uprawnia do podróżowania do innych krajów strefy Schengen. Pobyt cudzoziemca na tej podstawie nie może jednak przekraczać 90 dni w okresie 180 dni. Jeśli cudzoziemiec zamierza przebywać w danym kraju dłużej niż pozwala na to wskazany limit, powinien on zalegalizować swój pobyt w oparciu o przepisy obowiązujące w danym państwie.

OKOLICZNOŚCI UDZIELENIA ZEZWOLENIA NA POBYT REZYDENTA DŁUGOTERMINOWEGO UE

Zezwolenie na pobyt długoterminowego rezydenta UE może otrzymać cudzoziemiec, który:

1. Przebywał w Polsce legalnie i nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat;
2. Posiada stabilne i regularne źródło dochodu w ciągu 3 lat pobytu w Polsce bezpośrednio przed złożeniem wniosku (w przypadku osób, posiadających Niebieską Kartę stabilnych zarobków jest wymagany przez okres 2 lat);
3. Posiada ubezpieczenie zdrowotne;
4. Posiada zagwarantowane prawo do lokalu;
5. Przedstawi dokument potwierdzający posiadanie zameldowania czasowego albo zaświadczenie o braku możliwości uzyskania takiego zameldowania;
6. Posiada potwierdzoną znajomość języka polskiego (na poziomie co najmniej B1).

PROCEDURA I DOKUMENTY

Procedura uzyskania zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, toczy się w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.

Wniosek musi zostać złożony przez cudzoziemca przebywającego w Polsce legalnie tj. nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu (np. w ostatnim dniu ważności posiadanej karty pobytu czasowego lub wizy).

W celu ubiegania się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE należy złożyć następujące dokumenty:

1. 2 egzemplarze wypełnionego w języku polskim wniosku o wydanie zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE (wniosek jest dostępny między innymi tutaj: Wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy | Wydział Spraw Cudzoziemców (poznan.uw.gov.pl);
2. Oryginał paszportu zagranicznego (do wglądu) wraz z dwoma kserokopiami wszystkich zapisanych jego stron zawierających pieczątki, adnotacje i wpisy;

Uwaga! Oryginał paszportu należy okazać przy składaniu wniosku. Paszport zostanie zwrócony podczas tej samej wizyty, nie jest on przechowywany w Urzędzie na żadnym etapie trwania procedury.

3. 4 aktualne fotografie zgodnie z wymaganiami;
4. Dokumenty potwierdzające posiadanie wymaganego 5-letniego legalnego i nieprzerwanego pobytu na terytorium Polski (np. kserokopia poprzedniego paszportu zawierającego wizy i pieczątki potwierdzające wyjazd i wjazd do Polski - oryginał należy okazać do wglądu).
5. Dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE - w tym dokumenty potwierdzające:

- ilość osób na utrzymaniu obecnie i w ciągu ostatnich trzech lat (oświadczenie podpisane przez cudzoziemca o ilości osób na utrzymaniu);

- posiadanie stabilnego i regularnego źródła dochodu (np. umowy o pracę i zeznania podatkowe PIT- 37/PIT-11 wraz z potwierdzeniem nadania do właściwego urzędu skarbowego);

- posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego  (np. aktualnej deklaracji ZUS RCA wraz z potwierdzeniem wysyłki dokumentu do ZUS);

6. Tytuł prawny do lokalu, w którym cudzoziemiec będzie przebywał;

Uwaga! Za tytuł prawny do lokalu nie uznaje się umowy użyczenia lokalu, chyba że użyczającym jest zstępny, wstępny, małżonek, rodzice małżonka lub rodzeństwo cudzoziemca.

7. Urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego:

UWAGA! W dniu 24.06.2023r. wchodzi w życie rozporządzenie MSWiA  z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie wykazu poświadczeń znajomości języka polskiego potwierdzających znajomość tego języka wymaganą do udzielenia zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Pełny wykaz dokumentów można znaleźć tu: MOS - Nowy katalog poświadczeń znajomości języka polskiego do postępowań w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, które nie zostały zakończone do 24 czerwca 2023 r. (cudzoziemcy.gov.pl)

       8. Dowód opłacenia opłaty skarbowej.

Uwaga! Wojewoda umieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla potwierdzającego złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE w terminie (i bez braków formalnych). Pobyt w Polsce na podstawie stempla jest uznawany za legalny (nawet w przypadku, gdy wygaśnie ważność wizy czy poprzedniej karty pobytu) do dnia wydania decyzji w sprawie udzielenia zezwolenia, a w przypadku odwołania się od decyzji negatywnej, do momentu, w którym decyzja II instancji stanie się ostateczna.

Stempel (jeśli jest jedyną podstawą pobytu na terytorium Polski) w paszporcie nie uprawnia do podróżowania do innych krajów strefy Schengen. Mając stempel, który potwierdza legalność pobytu, cudzoziemiec może wyjechać do kraju pochodzenia, natomiast nie będzie mógł na jego podstawie wrócić do Polski/przekroczyć granicy strefy Schengen (aby wjechać z powrotem do Polski należy uzyskać wizę – w przypadku obywateli państw które nie są objęte ruchem bezwizowym).

OPŁATA

Opłata skarbowa (należy ją dołączyć do wniosku w momencie składania aplikacji) za wydanie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE wynosi 640 złotych. Opłata ta jest zwracana w przypadku wydania decyzji negatywnej (umorzenia postępowania lub pozostawienia wniosku bez rozpoznania) na wniosek cudzoziemca. W przypadku otrzymania pozytywnej decyzji, cudzoziemiec musi zapłacić dodatkowo 100 złotych za wydanie karty pobytu.

Opłaty można dokonać w kasie urzędu wojewódzkiego, w którym toczy się procedura lub przelać ją na konto właściwego urzędu. Informacje o numerze konta można uzyskać bezpośrednio w urzędzie lub na stronie Portal Gov.pl (www.gov.pl) (po wybraniu urzędu wojewódzkiego, w którym zostanie złożony wniosek).

DŁUGOŚĆ PROCEDURY

Czas oczekiwania na wydanie decyzji zależy od indywidualnych okoliczności sprawy.

Zgodnie z przepisami, postępowanie w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia powinno zakończyć się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia jego wszczęcia.

Jeśli urząd wojewódzki nie załatwi sprawy w terminie, powinien powiadomić o tym fakcie cudzoziemca, wyjaśniając przyczyny opóźnienia i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

DŁUGOŚĆ OBOWIĄZYWANIA ZEZWOLENIA NA POBYT REZYDENTA DŁUGOTERMINOWEGO UE

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE jest ważne bezterminowo, jednakże istnieje konieczność wymiany karty pobytu co 5 lat.  Wniosek o wydanie kolejnej karty pobytu należy złożyć co najmniej 30 dni przed upływem okresu ważności posiadanej karty pobytu.

PROCEDURA ODWOŁAWCZA

Cudzoziemiec niezadowolony z decyzji wojewody może odwołać się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w Warszawie, za pośrednictwem wojewody, który wydał decyzję. Pisemne odwołania należy składać w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji. W postępowaniu odwoławczym sprawa powinna zostać załatwiona w przeciągu 2 miesięcy. Od decyzji Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, cudzoziemiec może złożyć skargę do sądu administracyjnego, w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.

Ważne: złożenie skargi do sądu administracyjnego nie legalizuje pobytu. Oznacza to, że cudzoziemiec, jeśli nie posiada innego, ważnego dokumentu upoważniającego go do pobytu w Polsce, musi w takim przypadku wyjechać z Polski.

ODMOWA WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA

•Cudzoziemiec nie może rozpocząć procedury ubiegania się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, ani otrzymać tego zezwolenia, jeśli:

1. Przebywa w Polsce: 

• bez dokumentów uprawniających go do pobytu (tj. niezgodnie z przepisami);  

• na podstawie wizy Schengen upoważniającej go tylko do wjazdu i pobytu w Polsce, która była wydana ze względów humanitarnych; 

• w celu odbycia studiów lub szkolenia zawodowego, 

• w związku z zamiarem podjęcia lub kontynuacji nauki w Polsce, 

• w związku z uzyskaniem zgody na pobyt ze względów humanitarnych, zgody na pobyt tolerowany, azylu lub ochrony czasowej, 

• na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu w Polsce; 

• na podstawie zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa lub zezwolenia na pobyt czasowy w celu korzystania z mobilności długoterminowej lub zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu;  

• na podstawie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego. 

        2. Jest pracownikiem delegowanym w celu transgranicznego świadczenia usług lub usługodawcą świadczącym usługi transgraniczne;  

        3. Jest w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców lub obowiązuje go zakaz opuszczania kraju, 

        4. Odbywa karę pozbawienia wolności lub jest tymczasowo aresztowany, 

        5. Został zobowiązany do powrotu i nie upłynął jeszcze termin dobrowolnego powrotu określony w decyzji w tej sprawie, także w przypadku przedłużenia tego terminu, 

        6. Jest zobowiązany do opuszczenia Polski; 

        7. Przebywa poza granicami Polski; 

        8. Nie złożył odcisków linii papilarnych w celu wydania karty pobytu.

ODMOWA UDZIELENIA ZEZWOLENIA

Cudzoziemiec nie otrzyma zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, jeśli:

- nie spełnia wyżej wymienionych wymogów;

- wymagają tego względy bezpieczeństwa, porządku publicznego lub interes Polski.

COFNIĘCIE ZEZWOLENIA NA POBYT REZYDENTA DŁUGOTERMINOWEGO UE

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE może zostać cofnięte.

Dzieje się tak w następujących przypadkach:

1. Uzyskanie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE nastąpiło w sposób niezgodny z prawem;
2. Cudzoziemiec stanowi zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego,
3. Cudzoziemiec opuścił Polskę na okres przekraczający 6 lat,
4. Cudzoziemiec opuścił terytorium Unii Europejskiej na okres następujących kolejno po sobie:
   a) 12 miesięcy,
   b) 24 miesięcy, jeżeli posiadał zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub jest członkiem rodziny cudzoziemca, który takie zezwolenie posiadał,
5. Cudzoziemiec uzyskał na terytorium innego państwa UE zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
6. Cudzoziemiec został pozbawiony statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej na podstawie przepisów prawa, jeżeli zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE zostało udzielone w związku z pobytem w Polsce na podstawie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Uwaga! Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE wygasa z mocy prawa z dniem nabycia obywatelstwa polskiego.

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 35).

NIEPRZERWANY POBYT W PRZYPADKU UBIEGANIA SIĘ O ZEZWOLENIE NA POBYT REZYDENTA DŁUGOTERMINOWEGO UE

Pobyt cudzoziemca uważa się za nieprzerwany, gdy żadna z przerw w nim:

1. Nie była dłuższa niż 6 miesięcy i wszystkie przerwy nie przekroczyły łącznie 10 miesięcy w 5-letnim okresie;
2. Nie była dłuższa niż 12 miesięcy i wszystkie przerwy nie przekroczyły łącznie 18 miesięcy w 5-letnim okresie – dotyczy to wyłączenie cudzoziemca, który przebywał na terytorium innego państwa członkowskiego UE na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (tzw. Niebieska Karta).

Okres w Polsce nadal jest uważany za nieprzerwany, jeżeli przerwa była spowodowana:

1. Wykonywaniem obowiązków zawodowych lub pracy poza Polską na podstawie umowy zawartej z pracodawcą, którego siedziba znajduje się w Polsce;
2. Towarzyszeniem cudzoziemcowi, o którym mowa w punkcie powyżej przez jego małżonka lub nieletnie dziecko,
3. Szczególną sytuacją osobistą wymagającą obecności cudzoziemca poza Polską, jeżeli nieobecność w Polsce trwała dłużej niż 6 miesięcy,
4. Wyjazdem poza Polskę w celu odbycia praktyk lub uczestnictwa w zajęciach, przewidzianych w roku studiów w polskiej uczelni.

Do 5-letniego pobytu w Polsce jest wliczana tylko połowa okresu pobytu  cudzoziemca, jeśli przebywał on na podstawie:

1. Wizy, wydanej w celu odbycia studiów licencjackich, magisterskich lub doktoranckich;
2. Wizy, wydanej w celu odbycia szkolenia zawodowego;
3. Zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach (licencjackich, magisterskich lub doktoranckich);
4. Zezwolenia na pobyt czasowy w celu odbycia szkolenia zawodowego;
5. Postępowania w sprawie nadania statusu uchodźcy (w przypadku, gdy postępowanie o nadanie statusu uchodźcy przekroczyło 18 miesięcy, wówczas zalicza się cały okres pobytu w Polsce w toku tego postępowania).

Do 5 – letniego pobytu w Polsce nie zalicza się pobytu cudzoziemca:

1. Będącego pracownikiem delegowanym przez usługodawcę w celu transgranicznego świadczenia usług lub będącego usługodawcą świadczącym usługi transgraniczne (kiedy świadczenie usług może zostać uznane za transgraniczne?
2. Przebywającego w Polsce na podstawie wizy Schengen, upoważniającej tylko do wjazdu i pobytu w Polsce wydanej ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe;
3. W okresie jego nauki w Polsce

UWAGA! W rozumieniu przepisów migracyjnych nauka to także kształcenie na wyższej uczelni pobierane w formie innej niż stacjonarna na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia, jednolitych studiach magisterskich oraz inne formy kształcenia na studiach wyższych);

4. Który został zobowiązany do powrotu i nie upłynął jeszcze termin dobrowolnego powrotu określony w decyzji w tej sprawie, także w przypadku przedłużenia tego terminu;
5. Który został zobowiązany do opuszczenia Polski (w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o odmowie przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej, udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub decyzja o cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub o odmowie nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej lub decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie nadania statusu uchodźcy, lub decyzja o pozbawieniu statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej lub o cofnięciu zgody na pobyt ze względów humanitarnych – stała się ostateczna, a w przypadku wydania decyzji przez organ wyższego stopnia, od dnia, w którym decyzja ostateczna została cudzoziemcowi doręczona);
6. Będącego członkiem misji dyplomatycznej lub urzędu konsularnego państwa obcego;
7. Przebywającego w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, w celu korzystania z mobilności długoterminowej oraz wydanego ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu.
8. W toku postępowania w sprawie nadania mu statusu uchodźcy, w przypadku gdy postępowanie to zakończyło się odmową nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej;
9. Na podstawie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego.

NIEBIESKA KARTA

W przypadku ubiegania się w Polsce o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE przez cudzoziemca, który przebywał legalnie i nieprzerwanie na terytorium UE przez co najmniej 5 lat na podstawie tzw. Niebieskiej Karty, do 5-letniego pobytu w Polsce zalicza się łączny okres legalnego pobytu na terytorium krajów UE.

Ważne! Co najmniej przez 2 lata bezpośrednio przez złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta UE cudzoziemiec musi przebywać na terytorium Polski na podstawie Niebieskiej Karty wydanej przez polskie władze.