Aktualności

Nowelizacja Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy - Najważnejsze zmiany od 01.07.2024

PRAWO POBYTU 

Przedłużenie okresu pobytu obywateli Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy przybyli z powodu działań wojennych na Ukrainie, do 30 września 2025 roku.

Dotyczy to:

• obywateli Ukrainy, którzy legalnie wjechali do Polski od 24 lutego 2022 roku z powodu działań wojennych na Ukrainie, oraz ich dzieci urodzone na terenie Polski (pod warunkiem, że nie są obywatelami Polski ani innego kraju UE).
• obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną opuścili Ukrainę z powodu działań wojennych po 24 lutego 2022 roku i legalnie przybyli do Polski, niezależnie od tego, jaką trasą przybyli.
• nieposiadających obywatelstwa ukraińskiego:
  1. Małżonka obywatela Ukrainy,
  2. Małoletniego dziecka obywatela Ukrainy,
  3. Małoletniego dziecka małżonka obywatela Ukrainy,
  
  – pod warunkiem, że przybyli na terytorium Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi i nie są obywatelami Polski ani innych krajów Unii Europejskiej.

PESEL ORAZ POTWIERDZENIE TOŻSAMOŚCI NA PODSTAWIE WAŻNEGO DOKUMENTU PODRÓŻY 

Zmiana terminu na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL ze statusem UKR z 30 dni od dnia przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na „niezwłocznie po przybyciu”.

Obniżenie wieku osób, od których pobierane są odciski palców, z 12 do 6 lat.

Potwierdzenie tożsamości wyłącznie w oparciu o ważny dokument podróży przy nadawaniu numeru PESEL oraz wprowadzenie obowiązku obywateli Ukrainy do potwierdzenia swojej tożsamości w dowolnym organie gminy w terminie 60 dni od daty wydania dokumentu podróży w przypadku, gdy ich numer PESEL nadany został w oparciu o inny dokument niż ważny dokument podróży;  

DOSTĘP DO ŚWIADCZEŃ I POMOCY SOCJALNEJ

• Uchylono podstawę do uzyskania przez obywatela Ukrainy jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę 
• Z dniem 30 czerwca 2024 r. wygaśnie świadczenie 40+. Świadczenie to będzie mogło być przyznane jedynie za okres do dnia 30 czerwca 2024 r.; 
• Uzależnienie przyznania i wypłaty świadczenia wychowawczego oraz świadczenia Dobry Start od tego, czy dziecko realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki w przedszkolu lub szkole należącej do polskiego systemu edukacji; rozwiązanie to będzie obowiązywać od okresu świadczeniowego rozpoczynającego się 1 czerwca 2025 r. oraz roku szkolnego 2025/2026 

PRZEDŁUŻENIE OKRESU LEGALNEGO POBYTU 

Wydłużeniu do 30 września 2025 r. uległy okresy, w których:

• przedłużeniu z mocy prawa podlegają okresy pobytu i okresy ważności wiz krajowych obywateli Ukrainy;
• przedłużeniu z mocy prawa podlegają okresy ważności zezwoleń na pobyt czasowy obywateli Ukrainy;
• przedłużeniu z mocy prawa podlegają terminy na opuszczenie przez obywateli Ukrainy terytorium Polski (na podstawie art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach);
• przedłużeniu z mocy prawa podlegają terminy dobrowolnego powrotu (obecnie terminy dobrowolnego wyjazdu) określone w wydanych obywatelom Ukrainy decyzjach o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu (na podstawie art. 315 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach);
• przedłużenia z mocy prawa podlegają okresy ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” wydanych obywatelom Ukrainy;
• pobyt obywateli Ukrainy na terytorium Polski jest uznawany za legalny w związku z zakończeniem okresu dopuszczalnego pobytu krótkoterminowego (na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez właściwy organ innego państwa obszaru Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego);
• wobec obywateli Ukrainy nie stosuje się w postępowaniach w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej określonego w art. 142 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2023 r. poz. 519 z późn. zm.) wymogu związanego z wielkością i jakością prowadzonej działalności gospodarczej, jeżeli prowadzą oni działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
• stosuje się przepis art. 42a ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustanawiający subsydiarną podstawę materialnoprawną udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy obywatelom Ukrainy;
• można nie wszczynać lub umarzać wszczęte postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu wobec obywateli Ukrainy.

DOSTĘP DO RYNKU PRACY

Podmiot powierzający wykonywanie pracy musi powiadomić, w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy, powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi.

Podmiot powierzający wykonywanie pracy składa ponownie powiadomienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w terminie 7 dni od wystąpienia następujących okoliczności:  

1. zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy lub  
2. zmieniło się stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy, lub  
3. zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określony w powiadomieniu, lub  
4. obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu.

UWAGA! Obywatel Ukrainy ma obowiązek poinformować podmiot powierzający wykonywanie pracy o decyzji, o której mowa w art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w ciągu 7 dni od dnia doręczenia decyzji. Pracę obywatela Ukrainy w tym okresie uznaje się za legalną  

Możliwość złożenia wniosku o udzielenie: 

1. zezwolenia na pobyt czasowy i pracę,  
2. zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, 
3. zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej,  
4. zezwolenia na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela Rzeczypospolitej Polskiej,  
5. zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną,  

UWAGA! W przypadku ubiegania się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną nie stosuje się przepisu art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach w zakresie, w jakim przepis ten przewiduje minimalny okres pobytu tego cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, minimalną liczbę udzielonych mu zezwoleń na pobyt czasowy oraz minimalny okres, na jaki zostało udzielone zezwolenie na pobyt czasowy, na podstawie którego ten cudzoziemiec zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną.

Możliwość złożenia wniosku na kartę pobytu na podstawie statusu UKR jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:  

• w dniu 4 marca 2024 r. posiadał status UKR;  
• w dniu złożenia wniosku o wydanie karty pobytu posiada status UKR;  
• posiadał nieprzerwany status UKR przynajmniej przez 365 dni 

Wniosek o wydanie karty pobytu będzie składany wyłącznie w formie elektronicznej z wykorzystaniem usługi on-line udostępnionej przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na dedykowanym formularzu (który zostanie określony stosownym rozporządzeniem). Przepisy dotyczące tego procesu wejdą w życie dopiero wraz z uruchomieniem usługi on-line. Szczegółowe informacje na temat tej procedury będą udostępnione przed oddaniem do użytku usługi on-line, które planowane jest w przyszłym roku.

• Karta pobytu wydana w przypadku, o którym mowa w art. 42c, jest ważna przez okres 3 lat od dnia wydania. Okres ważności karty pobytu wydanej dziecku odpowiada okresowi ważności karty pobytu wydanej matce dziecka. 
• Obywatel Ukrainy, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy w sposób, o którym mowa w art. 42r ust. 1, jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Nie stosuje się do niego obowiązku powiadomienia, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2.