Polskie pochodzenie – podstawowe informacje
KOGO UZNAJE SIĘ ZA OSOBĘ POLSKIEGO POCHODZENIA?
Za osobę polskiego pochodzenia uznaje się osobę deklarującą narodowość polską i spełniającą łącznie następujące warunki:
- Co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej;
- Wykazuje ona swój związek z polskością, w szczególności poprzez pielęgnowanie polskiej mowy, polskiej tradycji i zwyczajów.
JAK MOŻNA ZALEGALIZOWAĆ POBYT CUDZOZIEMCA O POLSKIM POCHODZENIU?
Cudzoziemcy o polskim pochodzeniu mają możliwość zalegalizowania swojego pobyt w Polsce poprzez:
- Ubieganie się o Kartę Polaka na podstawie polskiego pochodzenia;
- Ubieganie się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie polskiego pochodzenia;
- Ubieganie się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie ważnej Karty Polaka.
Karta Polaka nie oznacza nadania cudzoziemcowi obywatelstwa polskiego, przyznania prawa do osiedlenia się w Polsce, ani prawa przekraczania granic Polski bez wizy. Na podstawie Karty Polaka cudzoziemiec może otrzymać bez opłat wizę pobytową długoterminową, uprawniającą do wielokrotnego przekraczania polskiej granicy.
O procedurze ubiegania się o Kartę Polaka na podstawie polskiego pochodzenia można przeczytać tutaj.
Osoba, której polskie pochodzenie zostało potwierdzone, może osiedlić się w Polsce na stałe – oznacza to, że taka osoba może ubiegać się o zezwolenie na pobyt stały. W przypadku ubiegania się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie polskiego pochodzenia osoba dodatkowo powinna przedstawić dokumenty, potwierdzające polskie pochodzenie. O takich dokumentach można przeczytać poniżej. W celu weryfikacji polskiego pochodzenia, cudzoziemiec może zostać wezwany na rozmowę do Urzędu Wojewódzkiego, gdzie w trakcie wywiadu przedstawiciel Urzędu może zadać mu różne pytania w celu potwierdzenia związku cudzoziemca z polskością. Więcej informacji o przeprowadzeniu takiej rozmowy jest dostępnych poniżej.
JAKIE DOKUMENTY POTWIERDZAJĄ POLSKIE POCHODZENIE?
Dokumentami i dowodami potwierdzającymi polskie pochodzenie mogą być:
- polskie dokumenty tożsamości;
- akty stanu cywilnego lub ich odpisy;
- metryki chrztu;
- świadectwa szkolne;
- dokumenty potwierdzające związek z polskością;
- dokumenty potwierdzające odbycie służby wojskowej w polskich formacjach wojskowych;
- dokumenty potwierdzające fakt deportacji lub uwięzienia zawierające wpis informujący o polskim pochodzeniu;
- dokumenty o rehabilitacji osoby deportowanej zawierające wpis o polskim pochodzeniu tej osoby;
- zagraniczne dowody tożsamości zawierające informacje na temat polskiej narodowości ich posiadacza;
- zaświadczenie organizacji polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej;
- prawomocna decyzja o polskim pochodzeniu wydana zgodnie z przepisami ustawy o repatriacji itp.
UBIEGANIE SIĘ O ZEZWOLENIE NA POBYT STAŁY - JAK ODBYWA SIĘ ROZMOWA CUDZOZIEMCA W URZĘDZIE W CELU POTWIERDZENIA ZWIĄZKU CUDZOZIEMCA Z POLSKOŚCIĄ?
W toku postępowania o udzielenie zezwolenie na pobyt stały na podstawie polskiego pochodzenia cudzoziemiec może zostać wezwany do Urzędu Wojewódzkiego do osobistego stawiennictwa w celu wyjaśnienia istotnych okoliczności niezbędnych do podjęcia decyzji w sprawie udzielenie zezwolenie na pobyt stały. Rozmowa w Urzędzie Wojewódzkim odbywa się w języku polskim i może trwać około 60 minut.
Przykładowe pytania, które mogą zostać zadane cudzoziemcowi w trakcie takiej rozmowy:
- Kto w Pana/ Pani rodzinie był Polakiem/ Polką?
- Jakie tradycje/ zwyczaje się z tym wiążą?
- Kiedy w Polsce świętuje się Boże Narodzenie? Jakie są tradycyjne dania tego święta?
- Kiedy odbyła się bitwa pod Grunwaldem? Kto w tej bitwie uczestniczył?
- Z jakiego ciasta piecze się baranka na Wielkanoc?
- Kto jest założycielem miasta Kraków?
- Co to jest tłusty czwartek?
- Kiedy obchodzony jest Dzień Niepodległości w Polsce?
- Co to jest śmingus dyngus?
- Jakie miasta były stolicami Polski?
- Co widnieje na polskim herbie?
- Jak wygląda polska flaga?
- Kim był Jan Paweł II?
- Kim był Adam Mickiewicz?
- Kim jest Lech Wałęsa?
- Jakie są słowa polskiego hymnu?
- Kim jest gen Dąbrowski, o którym mowa w hymnie?
- W którym roku przyjęto w Polsce Konstytucję?
- Jakie święta w Polsce są dniami wolnymi od pracy?
- Kto z Polaków otrzymał nagrodę Nobla?
- Dlaczego Pan/Pani ubiega się o zezwolenie na pobyt stały?
Podczas rozmowy urzędnik zapisuje odpowiedzi cudzoziemca, a po rozmowie przedstawia cudzoziemcowi ich zapis. Cudzoziemiec powinien uważnie przeczytać tekst i jeżeli zgadza się z jego treścią, powinien podpisać się pod dokumentem.
GDZIE MOŻNA UZYSKAĆ DOKUMENTY POTWIERDZAJĄCE POLSKIE POCHODZENIE OSOBY?
Dokumenty, potwierdzające polskie pochodzenie można uzyskać, między innymi, w następujących archiwach:
- Archiwum Główne Aktów Dawnych w Warszawie
Warszawa, ulica Długa 7
Centrala: 22 831 54 91 lub 22 635 45 32 (33)
e-mail:sekretariat@agad.gov.pl - Archiwum Państwowe w Białymstoku
Białystok, ul. Rynek Kościuszki 4,
tel. +48 85 743 56 03
sekretariat_ap@bialystok.ap.gov.pl - Archiwum Urzędu Stanu Cywilnego w Łodzi
(przechowuje akty stanu cywilnego odtworzone w postępowaniu sądowym w latach 1947-1952)
Aleja Marszałka Józefa Piłsudskiego 100, Łódź,
tel. +42 638 53 03 - Archiwa Kościelne.
Lista Archiwów Kościelnych jest dostępna tutaj.
Dokumenty potwierdzające pochodzenie polskie można również uzyskać w odpowiednich archiwach lub instytucjach państwowych w kraju pochodzenia cudzoziemca.
Przygotowanie do wizyty, czy to w archiwum państwowym, czy kościelnym, należy rozpocząć od zgromadzenia wszelkich dostępnych informacji i dokumentów. Ważne są wszystkie posiadane odpisy, wypisy i fotokopie – nawet uszkodzone, mało czytelne lub wręcz niezrozumiałe. Z pomocą archiwisty można podjąć próbę ich odzyskania i uzyskania z nich informacji, które pomogą rozpocząć poszukiwania. Wykaz różnych źródeł umożliwiających poszukiwania genealogiczne znajduje się tutaj w rozdziale „Genealogia” (strona internetowa jest dostępna w języku polskim i angielskim).