Dokumenty uprawniające do pracy w Polsce

ZEZWOLENIE NA POBYT CZASOWY I PRACĘ

Szczegółowe informacje dotyczące zezwolenia na pobyt czasowy i pracę są dostępne w zakładce POBYT CZASOWY/ZEZWOLENIE NA POBYT I PRACĘ.

ZEZWOLENIE NA PRACĘ

Zezwolenie na pracę to dokument, który uprawnia cudzoziemca do podjęcia legalnej pracy w Polsce pod warunkiem posiadania przez tego cudzoziemca podstawy pobytu umożliwiającej wykonywanie pracy zgodnie z przepisami.

Uwaga! Cudzoziemiec nie może wykonywać w Polsce pracy, nawet jeśli posiada ważne zezwolenie na pracę, jeśli przebywa na terytorium RP na podstawie:

• wizy wydanej w celu turystycznym, przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe;
• zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca na terytorium Polski (art. 181 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach).

Zmiany warunków zatrudnienia cudzoziemca wskazane w zezwoleniu wymagają uzyskania nowego zezwolenia. Wyjątek stanowią niżej opisane sytuacje:

• zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi;
• przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę;
• przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
• zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę;
• zmiana nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę, przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków;
• zwiększenie wymiaru czasu pracy cudzoziemca, przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia;
• powierzenie cudzoziemcowi, na okresy łącznie nieprzekraczające 30 dni w roku kalendarzowym, wykonywanie pracy o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, jeżeli zostały spełnione pozostałe warunki określone w zezwoleniu na pracę oraz wymagania dotyczące wykonywania zawodów regulowanych lub działalności;
• warunki pracy cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pracę zmieniły się:

1. na zasadach określonych w art. 91 lub art. 231a ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 oraz z 2021 r. poz. 1162),
2. na zasadach określonych w art. 4 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 669),
3. na zasadach określonych w art. 3, art. 15g ust. 6 i 8, art. 15gb, art. 15x ust. 1 lub art. 15zf ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, 2120, 2133, 2262, 2269 i 2317).

W przypadku wystąpienia wyżej opisanej sytuacji nie jest wymagane uzyskanie nowego zezwolenia na pracę

Zezwolenie jest ważne przez okres, na który zostało wydane. Termin ważności zezwolenia jest umieszczony na dokumencie.

Zezwolenie na pracę jest wymagane w wypadku podejmowania zatrudnienia na podstawie zarówno umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych.

O zezwolenie na pracę dla cudzoziemca występuje podmiot powierzający wykonanie pracy (pracodawca).

Zezwolenie wydaje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę/miejsce zamieszkania pracodawcy.

Wyróżniamy następujące typy zezwoleń na pracę:

TYP A – uzyskuje się w przypadku cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę na terytorium Polski na podstawie umowy z podmiotem którego siedziba lub miejsce zamieszkania, albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Polski.

TYP B – uzyskuje się w przypadku cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo w związku z prowadzeniem spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, albo w związku z udzieleniem mu prokury przez  okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

TYP C – uzyskuje się w przypadku cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę u pracodawcy zagranicznego i będzie delegowany na terytorium Polski na okres powyżej 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego.

TYP D – uzyskuje się w przypadku cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę u pracodawcy zagranicznego nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Polski i będzie delegowany na terytorium Polski w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa).

TYP E –  uzyskuje się dla cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Polski na okres powyżej 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w zezwoleniach typu B, C, D.

TYP S - uzyskuje się dla cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę w zakresie działalności określonych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017r. (tj. w zakresie działalności bezpośrednio związanych z rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i rybactwem lub gastronomią i zakwaterowaniem).

Pracodawca, który zatrudnia cudzoziemca, ma obowiązek:

• sprawdzenia przed podjęciem pracy przez cudzoziemca, czy posiada on ważny dokument pobytowy,
• zrobienia kopii dokumentu pobytowego i przechowywania tej kopii przez cały okres świadczenia pracy przez cudzoziemca,
• zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej na warunkach zawartych w zezwoleniu na pracę,
• przedstawienia cudzoziemcowi przed podpisaniem umowy jej tłumaczenia na język zrozumiały dla cudzoziemca,
• przekazania cudzoziemcowi jednego egzemplarza zezwolenia na pracę w formie pisemnej,
• podwyższenia wynagrodzenia cudzoziemca proporcjonalnie do zwiększenia wymiaru czasu pracy cudzoziemca zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy lub liczby godzin, w których cudzoziemiec wykonuje pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej,
• informowania cudzoziemca o działaniach podejmowanych w związku z postępowaniem o udzielenie lub przedłużenie zezwolenia na pracę oraz decyzjach o wydaniu, odmowie wydania lub uchyleniu zezwolenia,
• jeśli cudzoziemiec nie podejmie pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę, przerwie pracę na okres przekraczający 3 miesiące, zakończy pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę, pracodawca w ciągu 7 dni musi poinformować o tym wojewodę.

Uwaga! Pracodawca zatrudniający cudzoziemca na podstawie zezwolenia na pracę ma wobec niego takie same obowiązki jak wobec obywatela polskiego:

• zgłoszenia w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz comiesięcznego terminowego odprowadzania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek odpowiedniej wysokości (jeśli wymaga tego rodzaj umowy – przede wszystkim umowa o pracę i umowa zlecania, nie dotyczy np. umowy o dzieło),
• obliczania, pobierania i wypłacania zaliczek na podatek dochodowy (sposób rozliczenia podatku zależy od rezydencji podatkowej zatrudnionego cudzoziemca),
• przestrzegania przepisów Kodeksu Pracy.

OŚWIADCZENIE O POWIERZENIU WYKONYWANIA PRACY

Uwaga! Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń na zasadach przepisów funkcjonujących do dnia 28 stycznia 2022 roku mogą być przedkładane w postępowaniach w sprawie wydania wizy nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia 29.01.2022 roku. W takim przypadku możliwe będzie uzyskanie wizy na okres pobytu dłuższy niż 6 miesięcy, jeżeli zostanie dołączone do wniosku wizowego dodatkowe oświadczenie podmiotu powierzającego wykonywanie pracy o wydłużeniu okresu powierzenia wykonywania pracy względem wpisanego do ewidencji oświadczeń oświadczenia.

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy jest wpisywane do ewidencji oświadczeń przez powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce stałego pobytu pracodawcy, jeżeli:

• cudzoziemiec jest obywatelem: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdowy, lub Ukrainy;
• praca cudzoziemca nie jest związana z działalnością podmiotu określoną w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017r/ przepisach dotyczących pracy sezonowej;
• okres wykonywania pracy określony w złożonym oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi jest nie dłuższy niż 24 miesiące;
• dzień rozpoczęcia pracy wskazany w złożonym oświadczeniu nastąpi nie później niż 6 miesięcy od dnia złożenia oświadczenia;
• wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku.

W sprawach niewymagających postępowania wyjaśniającego powiatowy urząd pracy wpisuje oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń albo starosta odmawia w drodze decyzji wpisania oświadczenia do ewidencji oświadczeń nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania oświadczenia, a w sprawach wymagających postępowania wyjaśniającego – nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania oświadczenia.

Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, którego oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, pisemnie powiadamia właściwy powiatowy urząd pracy o:

• podjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń;
• niepodjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń.

Uwaga! Jeżeli cudzoziemiec był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 3 miesiące na podstawie oświadczenia a pracodawca złożył przed upływem daty zakończenia pracy wskazanej w oświadczeniu wniosek o wydanie zezwolenia na pracę dla tego cudzoziemca na tym samym stanowisku na podstawie umowy o pracę, a wniosek nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, pracę cudzoziemca na warunkach nie gorszych, niż określone w oświadczeniu wpisanym do ewidencji oświadczeń uważa się za legalną od dnia upływu ważności tego oświadczenia do dnia wydania zezwolenia na pracę lub doręczenia decyzji odmownej w tej sprawie.

Powyższe ma również zastosowanie w przypadku cudzoziemca o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy (o którym mowa w art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach) w celu kontynuacji zatrudnienia u danego pracodawcy.

ZEZWOLENIE NA PRACĘ SEZONOWĄ

Zezwolenie uzyskuje pracodawca, który zamierza zatrudnić cudzoziemca w zakresie działalności określonych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017r. Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się na czas określony, który nie może być dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym.

W przypadku cudzoziemca, który wjechał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wpisanym do ewidencji wniosków, okres ten jest liczony od dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca na terytorium państw obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym.

Jeżeli wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową dotyczy cudzoziemca, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na innej podstawie, z którą może wiązać się uprawnienie do wykonywania pracy, zezwolenie może być wydane na okres legalnego pobytu, nie dłużej jednak niż na okres 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego, liczony łącznie z okresami określonymi w poprzednio wydanych zezwoleniach na pracę sezonową dla tego cudzoziemca.

Zezwolenie na pracę sezonową wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi.

Procedura uzyskania zezwolenia na pracę różni się w zależności od tego czy cudzoziemiec znajduje się w Polsce czy za granicą.

W przypadku, gdy cudzoziemiec znajduje się w Polsce na podstawie, z którą może wiązać się uprawnienie do wykonywania pracy, pracodawca składa wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do starosty właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi a starosta wydaje decyzję w okresie do 7 dni lub do 30 dni, jeśli wymagane jest postępowanie wyjaśniające.

W przypadku, gdy cudzoziemiec znajduje się za granicą i będzie ubiegał się o wydanie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej, lub zamierza wjechać na terytorium RP w ramach ruchu bezwizowego, pracodawca składa wniosek do starosty właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, a starosta wpisuje wniosek do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej oraz wydaje zaświadczenie o wpisie wniosku w terminie od 7 do 30 dni. Następnie pracodawca przekazuje zaświadczenie cudzoziemcowi, a cudzoziemiec uzyskuje wizę wydaną w celu wykonywania pracy sezonowej lub wjeżdża na terytorium Polski w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wpisanym do ewidencji wniosków. Cudzoziemiec może rozpocząć pracę w dniu, w którym pracodawca przedstawi właściwemu staroście:

1) kopię ważnego dokumentu uprawniającego cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) informację o adresie zakwaterowania cudzoziemca w okresie pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przedłużenie zezwolenia

Jeżeli cudzoziemiec wjechał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wpisanym do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej, starosta może wydać przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową w celu kontynuacji pracy sezonowej przez cudzoziemca na rzecz tego samego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi lub w celu wykonywania pracy sezonowej na rzecz innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi.

Jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie innego dokumentu niż wiza wydana w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego bez związku z wnioskiem wpisanym do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej, starosta odmawia wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową.

Przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową wydaje się na okres, który łącznie z okresem pobytu cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej, liczonym od dnia pierwszego wjazdu na terytorium państw obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym, nie jest dłuższy niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego.

Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się, jeżeli:

1) wysokość wynagrodzenia, która będzie określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;

2) podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi dołączył do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową informację starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy.

Informacja od starosty nie jest wymagana, jeżeli:

• Cudzoziemiec w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę ukończył uczelnię z siedzibą na terytorium Polski albo innego państwa EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej albo jest uczestnikiem studiów doktoranckich odbywanych w Polsce;
• Cudzoziemiec przez 3 lata poprzedzające złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę przebywał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej a pobyt był nieprzerwany;
• Cudzoziemiec jest obywatelem jednego z następujących państw: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, lub Ukrainy.

Opłata za złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wynosi 30 złotych.