CÁC LOẠI TRƯỜNG HỌC Ở BA LAN
Mỗi trẻ em từ 7 đến 18 tuổi cư trú tại Ba Lan đều có nghĩa vụ đi học hoặc nghĩa vụ học tập. Điều này có nghĩa là phải đến trường nếu không cha mẹ sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc. Nghĩa vụ này cũng áp dụng đối với trẻ em không có quốc tịch Ba Lan, bất kể tình trạng cư trú của cha mẹ chúng ở Ba Lan.
Năm học ở Ba Lan bắt đầu từ ngày 1 tháng 9 và kết thúc vào thứ sáu cuối cùng của tháng 6 năm sau. Các buổi học được tổ chức trong trường học năm ngày một tuần, từ Thứ Hai đến Thứ Sáu. Cuối tuần (thứ bảy và chủ nhật) trẻ em được nghỉ.
Năm học được chia thành hai học kỳ. Học kỳ đầu tiên kết thúc vào tháng Một hoặc tháng Hai. Học kỳ thứ hai kết thúc vào tháng 6 và cũng là thời điểm kết thúc năm học. Các điểm được chấm khi đó trở thành điểm cuối cùng của một lớp nhất định và được ghi vào giấy chứng nhận của trường - một tài liệu xác nhận rằng trẻ đã tốt nghiệp giáo dục ở một cấp độ cụ thể
CÁC LOẠI TRƯỜNG HỌC Ở BA LAN
Hệ thống giáo dục nào hiện hành ở Ba Lan?
Hệ thống giáo dục Ba Lan được chia thành các giai đoạn sau:
- - mẫu giáo (dành cho trẻ em từ 3-6 tuổi);
- - trường tiểu học (8 lớp; dành cho trẻ từ 7-15 tuổi);
- - các trường trên tiểu học
5 năm - Trường trung cấp kỹ thuật
4 năm - Trường trung học phổ thông
3 năm - Trường ngành nghề bậc một
2 năm - Trường ngành nghề bậc hai
3 năm - Trường đặc biệt chuẩn bị đi làm
Trường sau trung học
Ở mỗi giai đoạn, có các trường công (do các tổ chức công điều hành và được tài trợ phần lớn từ công quỹ) và tư nhân (do chủ tư nhân điều hành và hoàn toàn duy trì từ quỹ ngoài công lập). Hình thức thứ ba được gọi là các trường cộng đồng, được điều hành và duy trì bởi các tổ chức hoặc hiệp hội phụ huynh.
Giáo dục ở các trường công lập là miễn phí, ở các trường tư nhân và cộng đồng thì phải trả phí (ngoại trừ học sinh được bao trả bởi các chương trình học bổng, do một số trường tư nhân hoặc xã hội điều hành). Việc ở lại nhà trẻ công lập do chính quyền địa phương chi trả một phần. Trường hợp ngoại lệ ở đây là có các trường mẫu giáo tổ chức tại các trường tiểu học chỉ dành cho trẻ lớn nhất sẽ bắt đầu đi học từ năm học tới (lớp không, mẫu giáo). Trẻ em ở trường mẫu giáo miễn phí - thông tin thêm về điều này có sẵn bên dưới
Các lớp cho trẻ em từ 0-3 tuổi
- - nhà trẻ
- - câu lạc bộ trẻ em
Tham dự nhà trẻ là không bắt buộc. Các nhà trẻ có thể là tư nhân (trả phí) và công cộng (miễn phí). Số lượng chỗ trong các nhà trẻ công là hạn chế.
Mẫu giáo
Các trường mẫu giáo công lập dành cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi (trong trường hợp đặc biệt, cũng có thể nhận trẻ từ 2,5 tuổi). Trường mẫu giáo thực hiện các chức năng chăm sóc và sư phạm. Ở đó cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ em trong khi cha mẹ chúng đi làm, nhưng cũng thúc đẩy sự phát triển xã hội (tiếp xúc với các bạn cùng lứa tuổi trong nhóm) và phát triển trí tuệ (hoạt động giáo dục). Đối với trẻ em nước ngoài, đó cũng là một cơ hội tuyệt vời để học tiếng Ba Lan.
Các trường mẫu giáo công lập mở cửa từ Thứ Hai đến Thứ Sáu, Thứ Bảy và Chủ Nhật đóng cửa .
Các cơ quan tự quản địa phương xác định bao nhiêu giờ trẻ ở trường mẫu giáo hàng ngày là miễn phí (tối thiểu 5 giờ một ngày), và phụ huynh phải trả thêm bao nhiêu giờ nếu trẻ ở lại sử dụng chúng. Chính quyền địa phương cũng ấn định mức giá theo giờ cho thời gian ở lại lớp mẫu giáo mất phí trong năm dương lịch nhất định - vì vậy mức giá có thể khác nhau giữa các thành phố. Theo quy định, phụ huynh cũng phải trả tiền ăn cho trẻ ở trường mẫu giáo. Phụ huynh cũng trả tiền cho ủy ban phụ huynh (hơn mười PLN), đôi khi họ được yêu cầu mua hoặc trả tiền cho văn phòng phẩm. Ngoài các hoạt động giáo dục theo chương trình do nhân viên mẫu giáo thực hiện, hầu hết các cơ sở giáo dục cũng cung cấp các lớp học bổ sung có trả phí khác nhau phù hợp với lứa tuổi của trẻ em (ví dụ như khiêu vũ, nghệ thuật, học tiếng Anh). Tổng chi phí ở một trường mẫu giáo công là khoảng 140-200 PLN mỗi tháng.
Trẻ em 6 tuổi bắt buộc phải đi học mẫu giáo vì khoảng thời gian cuối cùng ở mẫu giáo là để chuẩn bị cho trẻ đi học.
Đăng ký cho trẻ em nhập học trường công lập thường bắt đầu vào tháng Ba (năm học bắt đầu từ ngày 1 tháng 9). Lúc nào cũng được ưu tiên trẻ em cư trú tại xã nhất định (thành phố, quận). Chính quyền địa phương có thể thiết lập các tiêu chí bổ sung để tiếp nhận vào các lớp mẫu giáo của họ trẻ em cư trú trên lãnh thổ của chính quyền địa phương khác. Mọi đứa trẻ đủ 3 tuổi trong năm nhất định phải được nhận vào lớp mẫu giáo. Tuy nhiên, có thể xảy ra rằng đó sẽ không phải là trường mẫu giáo do phụ huynh lựa chọn mà là trường mẫu giáo còn chỗ trống (đôi khi xa nơi ở).
Nhiều thành phố lớn đã đưa vào vân hành Hệ thống điện tử đăng ký học mẫu giáo. Nhờ đó, có thể tạo danh sách các trường mà phụ huynh muốn đăng ký cho con em mình. (Phụ huynh đưa ra mong muốn của họ về vấn đề này, tức là trường mẫu giáo lựa chọn đầu tiên - nơi họ muốn nhập học cho con mình nhất và những trường khác mà họ sẽ chọn nếu không có chỗ trong trường mong muốn nhất).
Việc tham gia nhóm sau này chỉ có thể thực hiện được nếu còn chỗ trống, thường là những chỗ đó bị thiếu.
Trẻ em nước ngoài được nhận vào các trường mẫu giáo công lập theo các điều kiện giống như trẻ em Ba Lan. Phụ huynh muốn đăng ký cho con học mẫu giáo nên tham khảo các tiêu chuẩn tuyển sinh do chính quyền địa phương quy định. Vì mục đích này, họ có thể liên hệ với trường mẫu giáo đã chọn hoặc bộ phận thích hợp trong văn phòng xã hoặc thành phố có thẩm quyền theo nơi họ muốn sống trong thời gian ở Ba Lan.
Nếu không thể tìm được chỗ học miễn phí ở trường mẫu giáo công lập, chỉ còn cách phải sử dụng trường mẫu giáo tư nhân, nơi có mức phí cao hơn nhiều (xem thêm thông tin về chủ đề này tại đây, hoặc giao việc chăm sóc trẻ cho người nhà hoặc người trông trẻ thuê.
CÁC GIẤY TỜ CẦN THIẾT ĐỂ ĐĂNG KÝ CHO CON VÀO MẪU GIÁO HOẶC ĐI HỌC
Trẻ em nước ngoài được nhận vào học mẫu giáo, lớp đầu tiên của trường tiểu học hoặc trường nghệ thuật theo các nguyên tắc và điều kiện giống như trẻ em Ba Lan. Giấy tờ cơ bản ở đây là đơn xin nhập học mẫu giáo hoặc trường học, được điền theo mẫu đặc biệt hoặc bằng bản điện tử (ở một số thành phố có hệ thống điện tử đăng ký học mẫu giáo hoặc lớp 1 của trường tiểu học - thông tin chi tiết được cung cấp bởi các trường hoặc phòng giáo dục của chính quyền địa phương, văn phòng xã, thành phố hoặc huyện – tại nơi tạm trú do người nước ngoài lựa chọn trong thời gian cư trú ở Ba Lan).
Việc nhận trẻ vào các lớp lớn hơn trong trường tiểu học, trung học cơ sở hoặc trung học phổ thông dựa trên cơ sở
- - chứng chỉ hoặc tài liệu khác xác nhận việc tốt nghiệp trường học hoặc một giai đoạn giáo dục khác ở nước ngoài, được công nhận - theo các quy định riêng - tương ứng với chứng chỉ Ba Lan đã tốt nghiệp một trường học tương đương hoặc bằng tốt nghiệp trung học
- - giấy chứng nhận, chứng chỉ hoặc tài liệu khác do trường học ở nước ngoài cấp xác nhận việc người nước ngoài theo học tại trường học ở nước ngoài và cho biết lớp hoặc giai đoạn giáo dục mà người nước ngoài đã hoàn thành tại trường học ở nước ngoài và tài liệu xác nhận tổng số năm học của người nước ngoài
Nếu trên cơ sở các giấy tờ đã xuất trình, không thể xác định rõ ràng tổng số năm học ở trường thì cha mẹ hoặc người giám hộ của trẻ em nước ngoài hoặc chính học sinh đã thành niên phải nộp lời tuyên bố về vấn đề này.
Nếu trẻ người nước ngoài không thể nộp các giấy tờ nêu trên, trẻ đó được nhận và xếp vào lớp hoặc học kỳ thích hợp trên cơ sở phỏng vấn. Cuộc phỏng vấn do hiệu trưởng nhà trường thực hiện. Nếu đứa trẻ không biết tiếng Ba Lan hoặc không biết đủ để thực hiện một cuộc phỏng vấn như vậy, hiệu trưởng phải tiến hành cuộc phỏng vấn đó bằng ngôn ngữ mà đứa trẻ thông thạo. Để phiên dịch, hiệu trưởng cũng phải đảm bảo sự có mặt của một người thông thạo cả ngôn ngữ này và ngôn ngữ Ba Lan (trừ khi bản thân hiệu trưởng thông thạo một ngoại ngữ mà đứa trẻ hiểu, đến mức độ mà không cần phiên dịch).
Tóm lại, hiệu trưởng không thể bắt buộc người nước ngoài phải có giấy chứng nhận về việc công nhận giấy chứng chỉ trường học của trẻ. Nếu người nước ngoài không có chứng chỉ nước ngoài được công nhận, thì cơ sở để được nhận vào trường công lập của Ba Lan là chứng chỉ, giấy chứng nhận hoặc tài liệu khác do trường ở nước ngoài cấp và tài liệu xác nhận tổng số năm học, và trong trường hợp không có các tài liệu đó - cuộc phỏng vấn. Tuy nhiên, hiệu trưởng có thể yêu cầu phụ huynh cung cấp bản dịch tuyên thệ các tài liệu do trường nước ngoài cấp.
Mặt khác, nếu một trẻ em nước ngoài đăng ký nhập học vào một trường có các tiêu chí nhập học bổ sung áp dụng cho công dân Ba Lan (ví dụ: kiểm tra kỹ năng nghệ thuật, ngôn ngữ, kỹ năng thể thao, giấy chứng nhận y tế về thể thao, v.v.), trẻ em nước ngoài cũng phải đáp ứng các tiêu chí này.
Các lớp không
Các lớp không hay còn gọi là số không dành cho trẻ em sẽ bắt đầu đi học năm đầu tiên của trường tiểu học trong năm học tiếp theo. Trẻ em có nghĩa vụ bắt đầu đi học khi 7 tuổi. Còn đối với trẻ em 6 tuổi, cha mẹ sẽ tự quyết định xem con mình sẽ học lớp 1, ở đó sẽ học tất cả mọi thứ như trẻ 7 tuổi hay học lớp không. Việc lựa chọn một trong hai hình thức này là bắt buộc (có nghĩa là trẻ sáu tuổi phải đi học lớp không hoặc lớp một).
Các lớp không, tức là các lớp chuẩn bị cho trẻ em bắt đầu đi học, đặc biệt là học viết, đọc và đếm, có thể được tổ chức ở các trường mẫu giáo hoặc trường tiểu học.
Các quy tắc về việc chi phí cho thời gian có mặt của một đứa trẻ trong lớp không phụ thuộc vào loại hình trường mà ở đó nó được tổ chức - ở trường mẫu giáo, thời gian ở trường mất phí một phần, tại trường tiểu học - miễn phí. Trong cả hai loại hình tổ chức, phụ huynh phải trả chi phí cho việc nuôi dưỡng một đứa trẻ đi học lớp không.
Cả hai loại trường đều bảo đảm chăm sóc trẻ em cho đến tận cuối giờ chiều.
Trường tiểu học
Các trường tiểu học công lập phải tuân theo phân vùng, có nghĩa là một trường nhất định phải nhận mọi trẻ em cư trú trong địa bàn của mình, nghĩa là trong một địa bàn nhất định (trong trường hợp các địa phương nhỏ, chu vi của trường có thể là toàn bộ địa phương hoặc thậm chí vài địa phương, ở các thành phố lớn, địa bàn được chỉ định vài đường phố). Một đứa trẻ cũng có thể được nhận vào một trường khác với trường học địa bàn (còn gọi là trường chu vi) theo yêu cầu của phụ huynh - khi đó quyết định tiếp nhận nó thuộc về hiệu trưởng nhà trường
Giáo dục tiểu học kéo dài sáu năm và được chia thành hai giai đoạn. Ở các lớp từ 1-3, trẻ em có nghĩa vụ giáo dục mầm non. Không có sự phân chia rõ ràng thành các môn học như tiếng Ba Lan, toán học, tự nhiên v.v.,Hầu hết các vấn đề đều do một giáo viên giảng dạy, đồng thời cũng là giáo viên chủ nhiệm lớp. Chỉ các môn chuyên môn (ngoại ngữ, thể dục - còn gọi là wf, nghĩa là hoạt động thể thao - và các môn nghệ thuật) mới có thể được dạy bởi một giáo viên hoặc các giáo viên khác. Từ lớp đầu tiên, chương trình cũng bao gồm học ngoại ngữ - thường là tiếng Anh
Trường có đảm bảo việc giữ trẻ miễn phí trong phòng sinh hoạt chung cho trẻ các lớp từ 1-3, thường từ 7:00 giờ đến 17:00 hoặc 18:00 giờ. Trong thời gian này, có các hoạt động ngoại khóa miễn phí và mất phí, và ở nhiều trường, trẻ em cũng có thể làm bài tập về nhà dưới sự giám sát của một trong các giáo viên giữ trẻ.
Ở các lớp từ IV-VIII, đã có sự phân chia thành các môn học do các giáo viên khác nhau giảng dạy, một trong số họ cũng là giáo viên chủ nhiệm lớp, có nghĩa là người đó đặc biệt chịu trách nhiệm về các vấn đề giáo dục. Ở một số trường, ngoại ngữ thứ hai được thêm vào chương trình giảng dạy - tùy trường học sẽ khác nhau.
Trẻ em ở các lớp lớn hơn chỉ được sử dụng phòng chung trong những trường hợp đặc biệt.
Tất cả học sinh của trường có thể được ăn bữa trưa trong nhà ăn của trường mà phải phí trước hàng tháng (có thể lấy lại tiền cho thời gian nghỉ học của trẻ, với điều kiện phải báo cho ban giám hiệu).
Trong thời gian học tiểu học, trẻ em tham gia kỳ thi quốc gia dưới hình thức kiểm tra vào cuối năm lớp 8. Nó thường diễn ra vào tháng Tư, trong cùng một ngày và cùng một lúc trên khắp Ba Lan.
Kỳ thi lớp tám
Kỳ thi là bắt buộc - học sinh phải thi để tốt nghiệp. Không có đặt ra số điểm tối thiểu cần phải đạt được (vì vậy không thể không đỗ kỳ thi này).
Đây là một kỳ thi viết bao gồm các môn học sau: tiếng Ba Lan, toán học, ngoại ngữ. Từ năm 2022, sẽ có một kỳ thi trong các môn tự chọn: sinh học, địa lý, lịch sử, vật lý hoặc hóa học.
Nghĩa vụ tham gia một kỳ thi trong một môn học nhất định được miễn cho những người đã đoạt giải thưởng thỉ cấp tỉnh hoặc cấp trên tỉnh về môn học này. Tât cả những học sinh còn lại có thể được miễn chỉ vì lý do yếu tố sức khỏe hoặc yếu tố số phận. Việc xin miễn đó do Hiệu trưởng nhà trường nộp đơn cho giám đốc hội đồng thi khu vực(OKE). Theo một số chuyên gia, kiến thức tiếng Ba Lan không đủ của một trẻ người nước ngoài mới đến Ba Lan là một yếu tố số phận, ngược lại một số những người khác không đồng ý với cách giải thích này. Trong từng trường hợp cụ thể, quyết định thuộc về Hội đồng thi khu vực.
Trẻ em nước ngoài dự thi với điều kiện và bằng các hình thức phù hợp với nhu cầu của chúng. Thông tin chi tiết về các điều chỉnh do Hội đồng thi Trung ương thông báo.
Thông tin chi tiết về kỳ thi lớp 8 xem trên trang web của Hội đồng thi Trung ương.
Các trường trên tiểu học
Trường trên tiểu học ở Ba Lan là trường học mà học sinh bắt đầu sau khi hoàn thành chương trình tiểu học. Có một số loại trường:
- - Trường trung học phổ thông, 4 năm, (LO) hoàn thành với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông;
- - Trung cấp kỹ thuật, 5 năm, hoàn thành bằng cách nhận được bằng nghề và kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông ;
- - Trường ngành bậc một, 3 năm, hoàn thành với bằng tốt nghiệp xác nhận trình độ chuyên môn trong các ngành nghề đã chọn;
- - Trường ngành bậc hai, 2 năm, hoàn thành với bằng tốt nghiệp xác nhận trình độ chuyên môn; học sinh sẽ có cơ hội tham dự kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông
Đối với học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông và trường kỹ thuật, có thể học lên cao hơn ở các trường sau trung học hoặc - sau khi vượt qua kỳ thi tốt nghiệp trung hoc phổ thông - trong các trường đại học.
Những người không tốt nghiệp trung học phổ thông, kỹ thuật hoặc trường ngành có cơ hội tiếp tục học ở trường trung học phổ thông dành cho người lớn - trường trung học này cũng có thể được hoàn thành với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông
Các trường trên tiểu học tự đưa ra tiêu chí xét tuyển thí sinh. Để tìm hiểu về các quy định nhập học của một trường nhất định, cần liên hệ trực tiếp với họ (thông tin này thường có thể được tìm thấy trên trang web của trường đã chọn).
Kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông là kỳ thi quốc gia, dành cho học sinh tốt nghiệp trường trung học phổ thông và trung học kỹ thuật, được tổ chức tại tất cả các trường học ở Ba Lan vào cùng một thời điểm, thường vào tháng Năm. Nó không bắt buộc. Vượt qua kỳ thi này là điều kiện để tiếp tục học trên các trường đại học.
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông bao gồm phần vấn đáp (2 bài thi: tiếng Ba Lan và ngoại ngữ) và phần viết (4 bài thi: tiếng Ba Lan, toán, ngoại ngữ, một môn phụ tự chọn).
Một học sinh chỉ được thi không quá năm môn học liên tiếp
Điều kiện để vượt qua kỳ thi này là đạt 30% số điểm có thể của mỗi môn học trong phần bắt buộc.
Thông tin chi tiết về kỳ thi trúng tuyển có trên trang web của Hội đồng thi Trung ương bằng tiếng Ba Lan.